Innkalt som vitne i straffesak

کیا پولیس نے آپ کو کسی مجرمانہ معاملے میں پوچھ گچھ کے لیے بلایا ہے؟

۔

جب آپ کو پوچھ گچھ کے لیے بلایا جاتا ہے تو کیا ہوتا ہے؟ کیا آپ کو دکھانا ہے؟ اور تمہارے حقوق کیا ہیں؟

۔

انٹرویو آپ اور پولیس کے درمیان ہونے والی گفتگو ہے۔ پوچھ گچھ اور عام گفتگو میں فرق یہ ہے کہ پوچھ گچھ کچھ زیادہ رسمی ہوتی ہے، اور آپ اور پولیس دونوں کو بہت سے قوانین اور ضوابط کی تعمیل کرنی پڑتی ہے۔

۔

رپورٹ شدہ واقعے کے بارے میں معلومات رکھنے والے لوگوں سے پوچھ گچھ کرکے، پولیس کو اس کے بارے میں متعلقہ معلومات اکٹھی کرنی چاہیے کہ کیا ہوا ہے۔

۔

پولیس کو تفتیش میں معروضی ہونا چاہیے، اور اس کا اطلاق پوچھ گچھ کے سلسلے میں بھی ہوتا ہے۔ اگر آپ کسی مقدمے میں مشتبہ یا ملزم ہیں، تو پولیس کو ہمیشہ دونوں معلومات اکٹھی کرنی چاہییں جو یہ ظاہر کرتی ہوں کہ آپ، بطور مشتبہ، مجرم ہیں، اور ایسی معلومات جو ظاہر کرتی ہیں کہ آپ بے قصور ہیں۔

۔

ہر وہ شخص جسے پوچھ گچھ کے لیے بلایا جاتا ہے اس کا فرض ہے کہ وہ پولیس میں پیش ہو، لیکن کسی کی بھی یہ ذمہ داری نہیں کہ وہ پولیس کے سامنے اپنی وضاحت کرے۔

۔

مشتبہ ہونے اور الزام عائد کرنے میں فرق

۔

جب پولیس آپ سے پوچھ گچھ کرتی ہے تو آپ یا تو ناراض ہوتے ہیں، گواہ، مشتبہ یا کیس میں ملزم۔ آیا آپ مشتبہ ہیں یا ملزم کے درمیان فرق کو سمجھنا تھوڑا مشکل ہو سکتا ہے، لیکن یہ دوسری چیزوں کے علاوہ، اس بات پر بھی منحصر ہے کہ پولیس نے آپ کو گرفتار کیا ہے، آپ کے گھر کی تلاشی لی ہے یا آپ سے کوئی چیز ضبط کی ہے۔

۔

اگر کوئی شخص مشتبہ کی حیثیت رکھتا ہے، تو اس سے انہیں کچھ حقوق ملیں گے۔ ظاہر ہے کہ کسی کو شک کے خلاف اپنا دفاع کرنے کا حق حاصل ہوگا۔ اگر اس سے تفتیش یا دوسروں کو نقصان نہیں پہنچے گا تو وہ شخص کیس کی دستاویزات سے بھی واقف ہو سکتا ہے۔ پوچھ گچھ سے پہلے، اس شخص کو یہ بھی بتانا چاہیے کہ کیس کیا ہے، اور یہ کہ متعلقہ شخص اپنی وضاحت کرنے کا پابند نہیں ہے۔ اس شخص کو یہ بھی مطلع کیا جانا چاہئے کہ اسے محافظ کے ذریعہ مدد کرنے کا حق حاصل ہے۔ تاہم، پبلک سیکٹر عام طور پر دفاعی وکیل کو اس وقت تک ادائیگی نہیں کرے گا جب تک کہ اس شخص پر فرد جرم عائد نہ ہو جائے، اور اصولی طور پر صرف اس صورت میں جب قید کی سزا چھ ماہ سے زیادہ ہو سکتی ہے۔

۔

ملزم کی حیثیت میں اضافی حقوق شامل ہیں جو ایک مشتبہ کے پاس نہیں ہیں۔ دیگر چیزوں کے علاوہ، ملزم مقدمے کے تمام مراحل میں دفاعی وکیل کا حقدار ہے۔ اسے کیس پیپرز پڑھنے کا حق بھی دیا گیا ہے۔ مزید برآں، ملزم کو یہ جاننے کا حق ہے کہ الزام کے خلاف کیا بولتا ہے اور الزام کے لیے کیا بولتا ہے۔ ملزم ان حالات پر تبصرہ کرنے سے بھی گریز کر سکتا ہے جو اس کی سزا سنانے میں معاون ہو سکتے ہیں۔ ایک ملزم غلط مقدمہ چلانے کے لیے معاوضے کا بھی حقدار ہوگا۔

۔

آپ اپنے ساتھ کس کو لا سکتے ہیں؟

۔

اگر آپ پر کسی مقدمے میں شبہ ہے یا آپ پر الزام لگایا گیا ہے اور آپ سے پوچھ گچھ کی جانی ہے، تو آپ کو اپنے ساتھ وکیل رکھنے کا حق ہے۔ ایک محافظ. کچھ معاملات میں، محافظ کو پبلک سیکٹر کی طرف سے ادائیگی کی جاتی ہے، دوسری صورتوں میں آپ کو خود اخراجات پورے کرنے ہوتے ہیں۔ محافظ کا مفت انتخاب ہے، جس کا مطلب ہے کہ آپ ہمیشہ اس محافظ کا انتخاب کر سکتے ہیں جسے آپ اپنے ساتھ رکھنا چاہتے ہیں۔

۔

اگر آپ ناراض ہیں، تو آپ کو بھی حق حاصل ہے، کچھ سنگین معاملات میں، آپ کے ساتھ ایک وکیل رکھنے کا - ایک قانونی امداد کا وکیل - جو عوام کی طرف سے ادا کیا جاتا ہے، جو پوچھ گچھ کے دوران موجود ہو سکتا ہے۔ قانونی امداد کے وکیل کے علاوہ، آپ، ناراض فریق کے طور پر، پوچھ گچھ کے دوران کسی ایسے شخص کو بھی اپنے ساتھ لا سکتے ہیں جس پر آپ اعتماد کرتے ہیں۔ اس شخص کو کیس میں گواہ نہیں ہونا چاہیے۔ اس صورت میں، آپ کی طرف سے ناراض فریق کے طور پر پوچھ گچھ سے پہلے اس سے پوچھ گچھ کی جانی چاہیے۔

۔

18 سال سے کم عمر افراد سے پوچھ گچھ

۔

اگر آپ کی عمر 18 سال سے کم ہے، مشتبہ یا ملزم ہے اور آپ سے پوچھ گچھ کی جانی ہے، تو آپ کے والدین یا سرپرستوں اور چائلڈ ویلفیئر سروس کو مطلع کیا جانا چاہیے اور اگر ممکن ہو تو پوچھ گچھ میں حاضر ہونے کا موقع دیا جائے۔

۔

اگر آپ گواہ ہیں یا ناراض ہیں اور آپ کی عمر 16 سال سے کم ہے، تو آپ کے والدین، سرپرست یا کوئی اور جس پر آپ بھروسہ کرتے ہیں اس میں شامل ہونے کی اجازت ہونی چاہیے۔

اگر آپ کے مضمون کے بارے میں سوالات ہیں یا کسی کیس کے بارے میں بات کرنا چاہتے ہیں، تو آپ ہم سے Insa وکلاء سے رابطہ کر سکتے ہیں - بغیر اس کے آپ کو کچھ بھی خرچ کرنا پڑے گا ۔

Har du vært utsatt for en alvorlig straffbar handling, kan du ha rett til gratis juridisk hjelp gjennom en bistandsadvokat. Dette er en viktig rettighet mange ikke kjenner til – og som kan være avgjørende for at du får den støtten og tryggheten du trenger.

۔

I denne artikkelen forklarer vi hvem som har krav på bistandsadvokat, hva advokaten kan bistå med, og hvordan du går frem for å få en oppnevnt.

۔

معاون وکیل کیا ہے؟

En bistandsadvokat er en advokat som ivaretar dine interesser som fornærmet eller etterlatt i en straffesak. Advokaten støtter deg gjennom hele prosessen – fra anmeldelse og etterforskning til rettssak og eventuelle erstatningskrav – og skal sørge for at dine rettigheter blir fulgt opp.

۔

Når har du krav på bistandsadvokat?

Du har krav på gratis bistandsadvokat i en rekke alvorlige saker, blant annet ved:

• Voldtekt eller enkelte seksuelle overgrep
• Vold i nære relasjoner
• Menneskehandel
• Kjøp av seksuelle tjenester fra mindreårige
• Tvangsekteskap eller æresrelatert vold
• Grov frihetsberøvelse (for eksempel ulovlig innesperring)
• Drap eller uaktsomt drap (som etterlatt)

I tillegg kan retten vurdere at du har behov for bistandsadvokat i andre alvorlige saker, selv om det ikke følger direkte av loven. Dette gjelder særlig dersom saken er belastende, du befinner deg i en sårbar situasjon, eller har vanskeligheter med å ivareta dine rettigheter på egen hånd.

۔

Barn og unge

Barn under 18 år har som hovedregel krav på bistandsadvokat i alle relevante saker – også dersom de har vært vitne til alvorlig vold eller overgrep.

۔

Hva kan en bistandsadvokat hjelpe deg med?

Bistandsadvokaten skal bidra til at du blir hørt, forstått og godt ivaretatt gjennom hele saken. Advokaten kan blant annet hjelpe deg med:

• Rådgivning og støtte før og under politiavhør
• Hjelp til å skrive og levere anmeldelse
• Forklaring av dine rettigheter og sakens gang
• Støtte og tilstedeværelse under rettsforhandlinger
• Fremme krav om oppreisning og erstatning
• Dialog med politi, påtalemyndighet og andre relevante instanser

I mange tilfeller vil advokaten også kunne gi deg veiledning om andre rettigheter – for eksempel tilgang til helsehjelp, krisesenter eller andre støttetilbud.

۔

Må du betale for bistandsadvokat?

Nei. Dersom du har krav på bistandsadvokat, dekker det offentlige alle kostnader. Du betaler ingenting selv, og det påløper ingen egenandel.

Ønsker du bistand i en sak hvor retten ikke gir oppnevning, må du selv dekke utgiftene. En advokat kan hjelpe deg med å vurdere om det foreligger grunnlag for gratis bistand, og eventuelt sende søknad til retten.

۔

Hvordan får du oppnevnt en bistandsadvokat?

I de fleste alvorlige saker vil politiet eller retten informere deg dersom du har krav på bistandsadvokat. Du står fritt til å foreslå hvilken advokat du ønsker. Retten vil som regel ta hensyn til dette – så lenge advokaten har nødvendig kompetanse og kapasitet.

Har du ikke en konkret advokat i tankene, vil retten oppnevne en for deg. Du kan også ta direkte kontakt med en advokat som arbeider med slike saker.

۔

Vi i Insa kan hjelpe deg

Hos Insa advokater har vi lang erfaring med å bistå personer som er rammet av straffbare handlinger. Vi tilbyr en gratis og uforpliktende vurdering av saken din, og kan hjelpe deg med å få oppnevnt bistandsadvokat der det er aktuelt.

Ta kontakt med våre advokater innen strafferett for en uforpliktende vurdering av din sak.

۔

Å bli utsatt for straffeforfølgning uten grunnlag kan være en tung belastning – både psykisk, sosialt og økonomisk. Heldigvis finnes det regler i norsk lov som gir deg mulighet til å søke erstatning dersom du har vært utsatt for en urettmessig straffeforfølgning. Her får du en oversikt over hvem som kan kreve erstatning, hva du kan få dekket, og hvordan du går frem.

۔

Hva menes med urettmessig straffeforfølgning?

Urettmessig straffeforfølgning innebærer at noen har vært gjenstand for etterforskning, pågripelse, varetekt, tiltale eller rettssak – uten at det til slutt foreligger domfellelse, eller dersom vedkommende senere frifinnes. Det kan også være snakk om saker som henlegges etter at vedkommende har vært utsatt for betydelige inngrep.

Formålet med erstatningsordningen er å gi kompensasjon for den urett og de belastninger man har blitt påført som følge av en prosess som viser seg å ikke ha vært berettiget.

۔

Hvem kan få erstatning?

Du kan ha krav på erstatning dersom du har vært:

• Pågrepet uten at det senere ble reist tiltale
• Satt i varetekt uten domfellelse
• Utsatt for husransaking eller beslag uten at det ledet til sak
• Tiltalt og senere frifunnet
• Offer for en saksbehandlingsfeil fra politi eller påtalemyndighet

Erstatning kan gis uavhengig av om noen har opptrådt uaktsomt eller gjort en feil – det er tilstrekkelig at du har blitt utsatt for et inngrep fra rettsapparatet uten at det forelå grunnlag for dette.

۔

Hva kan du få erstattet?

Erstatningen kan dekke både økonomiske og ikke-økonomiske tap. Det vanligste er:

• Tapt inntekt: For eksempel lønn du ikke fikk utbetalt fordi du satt i varetekt eller mistet jobben.
• Utgifter: Kostnader til juridisk bistand, reiseutgifter eller annet direkte relatert til saken.
• Tort og svie: En standardkompensasjon for den belastningen du har blitt påført, for eksempel stress, tapt omdømme og krenkelse av privatliv.

Størrelsen på erstatningen vurderes konkret i hver enkelt sak, og beløpene kan variere avhengig av hvor alvorlig inngrepet har vært.

۔

Hvordan søker du erstatning?

Det er staten som er ansvarlig for å utbetale erstatning ved urettmessig straffeforfølgning. Søknad om erstatning sendes til Statens sivilrettsforvaltning (SRF), som vurderer kravet etter reglene i straffeprosessloven kapittel 31.

Søknaden bør inneholde:

• Beskrivelse av hva du har vært utsatt for
• Dokumentasjon på eventuelle økonomiske tap
• Opplysninger om rettsprosessen
• Eventuelt vedtak eller dom

Det anbefales å kontakte en forsvarsadvokat med erfaring innen erstatningsrett for bistand i prosessen. I de fleste tilfeller kan du få dekket utgifter til advokat gjennom rettshjelpsordningen.

۔

Frist for å kreve erstatning

Søknad om erstatning bør sendes så snart som mulig etter at saken er avsluttet. Vanligvis har du 3 år på deg fra du fikk vite at straffesaken var henlagt eller du ble frifunnet. Det kan være uheldig å vente for lenge – både fordi bevisgrunnlaget svekkes, og fordi lang ventetid kan påvirke utfallet.

۔

Trenger du hjelp i en slik sak?

Dersom du har vært utsatt for urettmessig straffeforfølgning, har du etter norsk rett gode muligheter til å kreve erstatning fra staten. Ordningen er der for å gjenopprette en viss rettferdighet og gi kompensasjon for den belastningen du har vært gjennom.

Ønsker du hjelp med å vurdere din sak? Ta kontakt med en av våre erfarne advokater for en en gratis vurdering – det kan være et godt sted å starte.

۔